Działania realizowane w ramach projektu "Wdrożenie programów rozwojowych w szkołach podstawowych gminy Jabłonna" w ramach programu Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021-2027, Działanie 10.3 Kształcenie ogólne, Priorytet X Lepsza edukacja współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus.
Wsparcie psychologiczno- pedagogiczne rodziców 6.1.2
11.04.2024 r
Rodzaje zaburzeń poznawczych wśród dzieci.
Główne zaburzenia poznawcze wśród dzieci to myślenie. Zaburzenia myślenia dzielone są na zaburzenia toku, treści oraz logiki myślenia. Z procesami myślowymi nieodłącznie łączone jest wypowiadanie się, dlatego też o istnieniu zaburzeń myślenia wskazuje te problemy, które zauważalne są podczas mówienia.
W przypadku zaburzeń toku myślenia wyróżnia się:
- mutyzm czyli całkowite zaprzestanie mówienia, mogące być związane z pustką myślową
- alogię cechującą się ubóstwem myślenia
- gonitwę myśli i związany z nią słowotok
- przyśpieszenie lub spowolnienie myślenia
- zatamowanie myślenia czyli nagła utrata wątku
- rozkojarzenie myślenia
- drobiazgowość, w przebiegu procesów myślowych pojawiają się wciąż kolejne, dotyczące drobnych spraw dodatkowe myśli, przez co wypowiedź pacjenta jest pełna niepotrzebnych szczegółów
- perseweracje, wielokrotne powtarzanie jednej frazy
- werbigeracje, powtarzanie słów, które brzmią podobnie do siebie
- echolalię, nieświadome, bezzasadne powtarzanie słów innych ludzi
- inkoherencję myślenia czyli całkowity brak spójności pomiędzy myślami.
Kolejnymi zaburzeniami poznawczymi dotyczącymi procesów myślowych są zaburzenia treści myślenia. Wśród nich wymienia się urojenia czyli nieprawidłowe przekonania, których prawdziwości pacjenci są tak pewni, że nie jest możliwe wyperswadowanie im, że nie mają racji. Tematyka urojeń może być różna, ale najczęstsze są urojenia:
- prześladowcze np. chory sądzi, że jest śledzony i podsłuchiwany
- odnoszące kiedy chory sądzi, że jest przedmiotem szczególnego zainteresowania otoczenia,
zazdrości
- oddziaływania podczas których chory sądzi, że osoby trzecie kontrolują jego zachowanie z zewnątrz
- erotyczne
- nasyłania lub odbierania myśli
- odsłonięcia kiedy chory jest przekonany, że jego myśli są bez jego udziału przykazywane osobom trzecim
- somatyczne, kiedy chory odczuwa objawy jakiej poważnej lub śmiertelnej choroby
- wielkościowe podczas których chory podaje się za osobę znaną, bogatą i wpływową.
W obrębie zaburzeń treści myślenia wyróżnia się również idee (myśli) nadwartościowe oraz obsesje. Myśli nadwartościowiewystępują, gdy pacjent kieruje się w życiu jakąś dziwaczną lub wyjątkowo absurdalną ideą, której zazwyczaj podporządkowuje on jej swoje zachowania i życie. Jako obsesje klasyfikuje się z kolei wciąż powracające myśli. Najczęściej natręctwa skupiają się wokół czynności higienicznych, nierzadko towarzyszą im kompulsje, czynności, co do których chory odczuwa przymus ich wykonywania.
Ostatnią grupą zaburzeń myślenia są zaburzenia logiki procesów myślowych. Wśród nich wymienia się:
- myślenie nielogiczne , podczas których podczas myślenia osoba wyciąga własne związki przyczynowo-skutkowe i zauważa nietypowe powiązania, które wydają się niezgodne z ogólnie przyjmowaną logiką
- myślenie magiczne, związane z nieracjonalnymi, wyjątkowo trudnymi do zrozumienia powiązaniami myślowymi
- ambiwalencję , czyli pojawianie się całkowicie sprzecznych ze sobą myśli
- myślenie dereistyczne, takie które jest oderwane od rzeczywistości.
Wsparcie psychologiczno- pedagogiczne rodziców 6.1.2
25.04.2024 r.
Integracja sensoryczna w wieku przedszkolnym.
Każda nawet najbardziej prosta aktywność ruchowa małego dziecka dostarcza mu różnych rodzajów elementarnych informacji sensorycznych, które muszą być dobrze odebrane i połączone, aby dziecko zachowało się adekwatnie do sytuacji. Dziecko poznaje swoje otoczenie, przyswaja i tworzy nowe pojęcia łącząc ze sobą informacje kinestetyczne, dotykowe wzrokowe, słuchowe, węchowe i smakowe. Każdy przedmiot np. klocek, liść czy banan ma swoją fakturę, ciężar, kształt, kolor, może wyróżniać się zapachem czy smakiem. Może też wydawać dźwięk. Różnicowanie pojęć, określanie co jest ich desygnatem bazuje na prawidłowym odbiorze i przetwarzaniu informacji sensorycznych. Poszczególne systemy sensoryczne funkcjonują we wzajemnych współzależnościach.
Integracja Sensoryczna (SI) to proces, w którym mózg odbiera, analizuje i interpretuje informacje pochodzące z różnych zmysłów ciała. U dzieci jest to szczególnie istotne, ponieważ umożliwia im zrozumienie i organizowanie sensorycznych doświadczeń ze świata zewnętrznego i ich własnego ciała. Dzięki temu mogą lepiej reagować na bodźce, poruszać się, uczyć się i zachowywać w społecznie akceptowalny sposób.
Integracja sensoryczna to proces zapoczątkowany już w okresie życia płodowego, jednak najbardziej intensywną postać przybiera w pierwszych 3 latach życia dziecka i jest kontynuowany do około 7 roku życia. We wczesnych etapach życia mogą pojawiać się nieprawidłowości w układzie nerwowym, które związane są m.in. z organizacją wrażeń zmysłowych (obejmujących wszystkie zmysły, czyli wzrok, słuch, smak, dotyk, węch). Wówczas konieczna jest specjalna terapia sensoryczna, która bazuje na trenowaniu odbierania bodźców zmysłowych, dzięki czemu możliwe jest wspomaganie prawidłowego rozwoju zmysłowego dziecka. Dzięki integracji sensorycznej człowiek może w sposób prawidłowy zarówno odbierać, jak i później przetwarzać bodźce zmysłowe. Pozwala nam to reagować adekwatnie do danej sytuacji. Jeśli proces rozwoju integracji sensorycznej jest zaburzony, pojawiają się dysfunkcje w zachowaniu dziecka, a później dorosłego człowieka. Zaburzenia te mogą powstawać z przyczyn pozabiologicznych, ale często borykają się z nimi dzieci, które mają wady wzroku lub słuchu.
Wsparcie psychologiczno- pedagogiczne rodziców 6.1.2
Data: 16.05.2024 r.
Ćwiczenia wspomagające pracę terapeuty integracji sensorycznej do wykonania w warunkach domowych
Chciałabym zaproponować Waszym dzieciom kilka ćwiczeń wzmacniających napięcie mięśniowe. Poniższe ćwiczenia nie wymagają kosztownych pomocy. Ich zaletą jest to, że do ich przeprowadzenia wystarczą proste przedmioty codziennego użytku, które można znaleźć w domu. Te zabawy nie są skomplikowane. Ćwiczenia są proste i na pewno sprawią dzieciom dużo radości i uśmiechu. Mają na celu wzmocnienie napięcia mięśniowego. Każdy zestaw ćwiczeń zawsze zaczynamy od rozgrzewki.
Ćwiczenia mięśni brzucha i grzbietu:
- skłony,
- przysiady,
- brzuszki.
Ćwiczenia rozruchowe i stymulujące czucie głębokie:
- oporowanie barkami,
- poruszanie barkami: ruchy okrężne, barki udają wagę, huśtawkę,
- zrzucanie woreczków z ramion.
Ćwiczenia manualne:
- nawijanie włóczki na kłębek,
- rzuty woreczkami do kosza,
- toczenie piłki.
Ćwiczenia manipulacyjne:
- konstruowanie i budowanie z klocków.
Ćwiczenie 1.
Wprowadzające: ,,pływanie żabką”; ,,kołyszący się samolot” – kołysanie się z jednoczesnym
utrzymywaniem uniesionej głowy, nóg i ramion.
Ćwiczenie 2.
Prosimy dziecko, aby położyło się na brzuchu. Kładziemy przed dzieckiem balon. Prosimy
aby uniosło jednocześnie nogi, głowę i wyciągnięte ręce do przodu i odbiło balon w Waszą
stronę. Dziecko utrzymuje tę pozycję tak długo, jak tylko potrafi .
Ćwiczenie 3.
W tej samej pozycji na kocyku, rodzic ciągnie dziecko trzymające np. linę (dziecko musi miećwyciągnięte ramiona i uniesioną głowę) i przemieszczacie się po podłodze na kocu, zbierając
jednocześnie drobne przedmioty (zabawki, maskotki) rozrzucone po pokoju – dziecko wkłada
je do pojemnika, kosza.
Ćwiczenie 4.
Dziecko kładzie się na plecach i przyciąga kolana rękami do klatki piersiowej
(wytrzymywanie w tej pozycji jak najdłużej), kołyska w pozycji embrionalnej (głowa
przyciągnięta do kolan). Następnie przechodzi do siadu o nogach ugiętych lub skrzyżnego
zamachem ramion zza głowy i odbija rękami lub stopami balonik lub piłkę plażową.
Ćwiczenie 5.
Dziecko leży na brzuchu, na piłce. Rodzic rzuca piłkę, dziecko unosi głowę, ręce, barki.
Dziecko łapie piłkę i odrzuca ją do rodzica
Ćwiczenie 6.
Dziecko balansuje swobodnie leżąc na piłce. Rodzic kładzie przed dzieckiem 2 kuwety,
pojemniki z materiałami sypkimi (makaron, ryż, fasola, kasza – cokolwiek, można wszystko)
oraz małe zabawki. Leżąc na piłce mówimy dziecku:
- swobodnie pomasuj sobie dłonie oraz przedramiona w kuwetach z materiałami sypkimi,
- powyciągaj drewnianymi szczypcami (jeżeli macie), malutkie zabawki,
- policz je i włóż do zakręcanego słoiczka.
Wsparcie psychologiczno- pedagogiczne rodziców 6.1.2
Data: 23.05.2024 r.
Terapia ręki
Głównym celem terapii ręki jest usprawnianie umiejętności z zakresu małej motoryki, mowa tu o precyzyjnych ruchach dłoni i palców. Jak również dostarczaniu wrażeń dotykowych i poznawaniu dzięki nim różnych kształtów i struktur materiałów oraz nabywanie umiejętności ich rozróżniania. Podczas zajęć wykonywane są ćwiczenia oraz uczestniczy się w zabawach, które mają na celu: rozwijanie kończyny górnej; podnoszenie sprawności manipulacyjnych dłoni; poprawę prawidłowości chwytu oraz usprawnianie koordynacji obu dłoni. Celem ogólnym terapii jest poprawa jakości życia dziecka w wyniku terapii. Oto przykładowe zestawy ćwiczeń z zakresu terapii ręki.
1. Przykłady ćwiczeń motoryki dużej:
- wstawanie, siadanie, przykucanie
- sięganie po przedmioty wskazane przez rodzica
- przekładanie przedmiotów z jednego pudełka do drugiego
- podnoszenie przedmiotów i kładzenie ich w wyznaczone miejsce
- toczenie, chwytanie, kopanie piłki
- podrzucanie piłki, większej zabawki
- podrzucanie mniejszej zabawki np. woreczka
- chodzenie po wyznaczonym torze (prosta ścieżka, omijanie przeszkód)
- skakanie obunóż, na jednej nodze
- stanie na jednej nodze
2. Ćwiczenia kształtujące postawę dziecka:
- ćwiczenia podczas siedzenia nakrześle, na podłodze, na poduszce
- leżenie na plecach, opieranie się o ścianę
- chodzeniu w postawiewyprostowanej
3. Ćwiczenia w chodzeniu i bieganiu:
- tupanie na boso – wyczuwanie swoich nóg i stóp
- chodzenie na palcach
- chodzenie na sztywnych nogach
- chodzenie na miękkich nogach
- przeskakiwanie napotkanych przeszkód
- chodzenie boso po różnych powierzchniach, np. miękkiej, szorstkiej, zimnej itp.
- bieganie po wyznaczonej ścieżce
- bieganie slalomem
4. Ćwiczenia równoważne
- chodzenie po wąskim prostym lubkrętym torze wyznaczonym np. pomiędzy krzesłami,
- chodzenie po wyznaczonej linii, obok taśmy,
- wchodzenie pod górkę, zbieganie z górki,
- wchodzenie i schodzenie po schodach bez trzymania się poręczy
- wspinanie się na drabinki, chodzenie po belce, zjeżdżanie nazjeżdżalni
5. Ćwiczenia na czworakach:
- naśladowanie chodu zwierząt,
- przechodzenie pod różnymiprzeszkodami np. pod krzesłem
- omijanie przeszkód w pozycji na czworakach
- skakanie w kuckach
- czołganie się pod różnymi przeszkodami,
6. Przykłady ćwiczeń motoryki małej (czyli usprawnienie dłoni, palców,
nadgarstka):
- przewlekanie sznurków, tasiemek przez różne rzeczy i otwory,pociąganie za sznurki,
- zbieranie drobnych elementów (monety, ziarenka, guziki) – dwoma palcami kciukiem i wskazującym
- ugniatanie papierowych kul i rzucanie nimi do celu
- dotykanie przedmiotów o różnej fakturze
- ćwiczenia dłoni – krążenie, uderzanie (np. delikatne stukanie opodłogę, ścianę, kolana, stolik) pocieranie, zaciskanie i otwieranie dłoni
- ściskanie miękkiej piłeczki lub gąbki
- otwieranie i zamykanie pudełek, odkręcanie i zakręcanie słoików,butelek
- trzymanie w ręku łyżki i nabieranie na nią niewielkichprzedmiotów np. grochu,
- zabawy z wlewaniem, przelewaniem, strzepywaniem wody zpalców, kreślenie obszernych, swobodnych ruchów palcem lubpatykiem na tackach z kaszą manną,
- układanie obrazków z dwóch, trzech części nakładając na wzór
- lepienie z masy solnej, plasteliny prostych kształtów: rogalików, węży, kiełbasek, kulek,
- malowanie jednym palcem i całą dłonią na dużej powierzchnipapieru, rysowanie na różnych formatach papieru
- wydzieranki z kolorowego papieru, gazet na dowolny temat,stemplowanie różnymi przedmiotami
- tasowanie kart i ich układanie w dłoni lub gra np. w Piotrusia,
- wiązanie supełków i rozplątywanie ich
- rysowanie jednocześnie obiema rękoma dużych wzorów np. motyl,dom, choinka, koło, serce,
- cięcie nożyczkami z uwzględnieniem stopniowania trudności
- wykonywanie np. liter z drutu
7. Ćwiczenia rąk:
- wymachy obu rąk do przodu, do tyłu, pojedynczo
- krążenie ramion, poklepywanie ramion
- uderzanie rękoma o podłoże
- kreślenie dowolnych kształtów w powietrzu,
- kreślenie dużych płynnych ruchów w powietrzu: prostych falistych, okrągłych.
8. Ćwiczenia grafomotoryczne - usprawniają drobne ruchy ręki ułożonej w
pozycji jak przy pisaniu:
- kreślenie prostych linii łączących wyznaczone punkty
- malowanie kredkami konturowych rysunków
- kopiowanie rysunków przez kalkę lub np. papier śniadaniowy
- rysowanie szlaczków i wzorów z elementów liter
- wypełnianie określonych konturów kolorem za pomocą kresek
- pionowych i poziomych lub ukośnych
- rysowanie szlaczków litero podobnych w liniaturze zwiększonej lubmarkerem na folii
Wady wzroku u dzieci: profilaktyka
Beata Chrząszcz 6.1.2; 23.10.2024
Dzieci coraz gorzej widzą, ponieważ ich oczy nie są na co dzień poddawane zdrowej stymulacji. Przede wszystkim należy zadbać o to, aby dziecko każdego dnia przebywało minimum 2 godziny na świeżym powietrzu. Jest to bardzo istotne, by poza domem maluch miał okazję ćwiczyć oko, poprzez swobodne spoglądanie w dal. Dodatkowym ważnym czynnikiem jest spędzanie czasu na aktywności sportowo-rekreacyjnej, bo to właśnie one znacznie poprawiają wzrok. Dlatego należy zachęcać dziecko do jazdy na rowerze, rolkach czy hulajnodze.
Należy również ograniczyć czas jaki spędza przed komputerem, tabletem czy telewizorem. Nawet nowoczesne urządzenia męczą wzrok dzieci i czynią mu ogromną szkodę. Oko malucha nie jest jeszcze bowiem przystosowane do dłuższego wpatrywania się w ekran.
Kolejnym ważnym aspektem jest dieta. Powinna być bogata w najważniejsze witaminy wpływające korzystnie na stan oczu to naturalne antyoksydanty: witaminy A, C i E. Witamina A pozwala na dobre widzenie w dzień i w nocy, a jej niedobór prowadzi do kurzej ślepoty. Zapobiega wysuszeniu oka i negatywnemu działaniu wolnych rodników, które doprowadzają do zwyrodnienia plamki żółtej. Witaminę A znajdziemy w marchwi, czerwonej papryce, jajkach, tranie i mleku. Natomiast witamina C jest niezbędna do produkcji kolagenu, który wzmacnia naczynia krwionośne oczu i przeciwdziała szybkiemu starzeniu się. Jej najlepszym źródłem są pomidory, kiszona kapusta, brokuły, natka pietruszki. Witamina E, jest silnym antyoksydant wzmacniającym i chroniącym oczy, znajdziemy ją w rybach, migdałach, orzechach laskowych, olejach. Poza witaminami, należy zadbać o obecność w diecie minerałów ważnych dla oczu – cynku i selenu – obecnych w pestkach dyni, rybach. Kluczowa jest również luteina, która chroni oczy przed szkodliwym promieniowaniem UV. Znajdziemy ją min. w jarmużu, sałacie i szpinaku. Oczy nie będą sprawnie funkcjonować bez kwasów omega 3, które zapewniają gałce ocznej odpowiednie odżywianie i chronią przed negatywnym wpływem wolnych rodników.
Bardzo ważne są również zabawy korzystnie wpływające na wzrok, na przykład dawniej bardzo popularna ciuciubabka. Warto również w ciągu dnia zachęcać dziecko do zamykania oczu i przykrywania ich dłońmi, by pozwolić im odpocząć. Można zaproponować malcowi mycie zębów z zamkniętymi oczami, czy jedzenie w ciemności. Krótkie przerwy w ciągu dnia umożliwiają szybki relaks. Dodatkową korzyścią jest wyostrzenie pozostałych zmysłów. Zaleca się również czytanie dziecku do snu i proszenie, by maluch miał w tym czasie zamknięte oczy. Podobne ćwiczenie można przeprowadzić, gdy dziecko słucha bajki na CD.
W celu wzmocnienia mięśni oczu dobrym pomysłem jest inicjowanie zabawy, w której dziecko wyszukuje przedmioty danego koloru w okolicy bez odwracania oczu, tylko poprzez poruszanie gałką oczną.
Lekarze apelują o przesiewowe badanie wzroku u przedszkolaków. Wskazują, by choć raz około 5-6 urodzin zbadań wzrok, a na pewno przed pójściem do szkoły. To bardzo ważne, bo w ten sposób można zapobiec kłopotom z czytaniem, pisaniem, nadpobudliwością i gorszymi wynikami w szkole, które mogą zniechęcić dziecko do dalszych starań.
